Thép ống đúc là gì? Những thông tin quan trọng về thép ống đúc không nên bỏ qua

Thép ống đúc là loại vật liệu phổ biến rất quen thuộc với người tiêu dùng Việt Nam trên thị trường hiện nay. Với giá cả hợp lý và ứng dụng đa dạng, không chỉ được sử dụng trong ngành công nghiệp xây dựng và nó còn được dùng phổ biến trong công nghiệp dân dụng và cơ khí chế tạo máy móc. Tuy nhiên, bên cạnh đó, vẫn còn nhiều người chưa biết rõ về các loại thép ống đúc. Trong bài biết này, chúng tôi sẽ tập trung phân tích về khái niệm, tiêu chuẩn, cách phân loại hay ứng dụng của loại thép này để bạn đọc nắm được các thông tin cơ bản và cần thiết nhất. 

Khái niệm thép ống đúc

                                                   

Thép ống đúc là một trong các sản phẩm của thép ống, hay còn được gọi  là ống thép đúc. Loại thép này được chế tạo và sản xuất từ phôi thép. Phôi thép tròn sau khi được nung nóng ở nhiệt độ cao, sẽ tạo nên áp lực lớn đẩy hoặc kéo phôi ống, tạo hình thành dạng ống rỗng ruột, được uốn thẳng và kéo dài đến khi ghép thành ống liền mạch, hoàn chỉnh. Có thể thấy, thép ống đúc được sản xuất và chế biến trong quy trình khép kín chặt chẽ, đòi hỏi yêu cầu cao về kỹ thuật.

Tiêu chuẩn của thép ống đúc 

Do nhu cầu sử dụng thép ống đúc trên thị trường rất đa dạng, nên thép ống đúc cũng được linh hoạt sản xuất với nhiều loại kích thước khác nhau từ đường kính trong đến đường kính ngoài, mác thép,độ dày, tiêu chuẩn sản xuất hay là tính chất vật lý. Tuy vậy, loại thép này vẫn được sản xuất theo các tiêu chuẩn quốc tế đạt chuẩn, còn kích cỡ có thể thay đổi linh động trong một vài ngành công nghiệp. 

Đường kính của ống thép đúc: Đường kính trung bình của loại thép này là từ: 21.3 đến 610 và có những loại ống có đường kính lớn hơn.

Độ dày ống: Độ dày của ống thép đúc  tùy vào đường kính của ống, đối với những ống có đường kính nhỏ thì độ dày tối đa  là 9.7ly, còn đối với những ống đúc có đường kính lớn thì độ dày tối đa là 59.5ly.

                                                               

Độ dài: Độ dài trung bình của ống thép đúc là 6m và 12m. Tuy nhiên vẫn có những loại ống đặc chủng có độ dài lẻ như 9m, 11m hoặc hơn 12m

Tiêu chuẩn: thép ống đúc được sản xuất theo tiêu chuẩn của các nước đã phát triển trên thế giới như tiêu chuẩn  ASTM ( Hoa Kỳ), JIS(Nhật Bản), DIN ( Đức), ANSI, API 5L, GOST,  X52,…

Trong quá trình sản xuất, các ống thép được đúc liền mạch, không bị cắt xẻ, hàn gắn các mối. Từ đó, nâng cao khả năng chịu áp lực của dòng vật liệu này so với các loại vật liệu ống thép khác. Nhờ vậy mà chúng được ưa chuộng sử dụng trong các môi trường cần phải chịu tác động của ngoại lực cao, chẳng hạn như: hệ thống khí nén, hệ thống đường ống thủy lực…

Bên cạnh đó, với kết cấu hình trụ tròn phân bố đều áp lực lên trên thành ống, cùng với mác thép tốt, kết hợp quy trình sản xuất và kiểm tra nghiêm ngặt. Sản phẩm ống thép đúc từ luôn được tin dùng cho những công trình lớn, đòi hỏi độ bền và khả năng chịu lực cao.

Phân loại ống thép đúc

Hiện nay, thép ống đúc được sản xuất ra với nhiều chủng loại và kích thước khác nhau để phục vụ cho nhiều công trình ở các lĩnh vực. Dựa vào đặc điểm, kết cấu, quy trình sản xuất và ứng dụng của nó, ta có thể chia thép ống thành các loại cơ bản như sau:

Ống thép đúc kết cấu: loại ống thép này chủ yếu dùng trong cơ khí chế tạo máy và kết cấu máy. Nguyên liệu được sử dụng sẽ thường là thép cacbon 20, thép 45,thép hợp kim Q345, 40Cr, 20 CrMo, 30 – 35 CrMo, 42 CrMo,…

Ống thép đúc dùng trong lò áp:  Loại ống này được sử dụng trong ngành công nghiệp nhiệt luyện, làm đường ống dẫn áp lực như dẫn khí, dầu sẽ thường dùng loại ống này. Thông thường, nguyên liệu sử dụng sẽ là thép 10 hoặc thép 20.

Ống thép đúc trong lò cao áp: Loại ống này có nhiệm vụ làm đường ống dẫn các chất lỏng ví dụ như nước,dung dịch. Chính vì vậy thường được sử dụng trong các nhà máy cấp thoát nước, nhà máy thủy điện, lò hạt nhân,…

Ống thép đúc chịu cao áp cấp I và II: loại ống này được sử dụng nhiều nhất trong ngành công nghiệp đóng tàu là chủ yếu. Mác thép thường sử dụng là 360, 410, 460.

Ống thép đúc dẫn hóa chất: Công dụng được nêu ngay trong tên gọi của nó, loại ống đúc này chuyên dùng để dẫn hóa chất, rác thải công nghiệp,…

Ống thép đúc dẫn dầu: Tương tự như trên, loại thép đúc này được sử dụng để làm ống và giếng chứa dẫn dầu. Đặc biệt loại này được Hiệp hội dầu mỏ quốc tế tại Mỹ sử dụng rất nhiều. Nguyên liệu thép thường dùng là J55, N80, P110.

Quá trình sản xuất thép ống đúc

Thép ống đúc là loại thép được làm từ những thanh thép tròn, đặc, được nung nóng rồi đẩy và kéo phôi ra khỏi ống.  Tiếp đó, người ta tiến hành thông ống làm rỗng ruột, nắn thẳng, kéo dài cắt ra, tạo thành một ống thép hoàn chỉnh. Quy trình sản xuất chung của thép ống đúc như sau:

Phôi tròn -> Xén -> Nung nóng -> Đẩy áp -> thông ruột ống -> làm thon -> định đường kính -> ống phôi -> nắn thẳng – > cắt đoạn -> kiểm tra trực quan -> NDT -> đánh dấu số hiệu, nhãn mác và bỏ lại.

Tuy nhiên, để người tiêu dùng hiểu hơn về quy trình chế tạo ống thép đúc, người ta lại chia cụ thể quy này thành 2 loại là quy trình chế tạo ống thép đúc cán nóng và ống thép đúc cán nguội:

Ống thép đúc cán nóng: nung nóng phôi tròn -> khoét lỗ và đẩy áp -> thoát lỗ -> định hình đường kính -> làm lạnh -> ống phôi -> nắn thẳng -> kiểm tra áp lực -> đánh dấu sản phẩm và nhập kho.

Ống thép đúc cán nguội: nung nóng phôi tròn -> khoét lỗ và chỉnh đầu -> giảm nhiệt độ -> rửa axit -> mạ đồng -> cán nguội nhiều lần -> ống phôi -> xử lý nhiệt -> kiểm tra áp lực -> đánh dấu và nhập kho.

Ứng dụng thực tế của thép ống đúc  

Thép ống đúc là dòng vật liệu có khả năng chịu lực tốt khi được gia công và sản xuất theo quy trình ép đùn, rút phôi trong quá trình luyện kim. Với thành phần chủ yếu là crom và hợp kim, vì vậy nó có khả năng chịu được áp lực lớn nên sản phẩm thường được sử dụng trong ngành công nghiệp chế tạo máy, cùng một số ngành công nghiệp xây dựng và dân dụng khác.

Thường thì nó được dùng nhiều trong những ngành: xây dựng, đóng tàu, ngành cấp thoát nước, ngành dầu khí,.. 

Ngoài ra những ứng dụng phổ biến nhất là dùng trong ngành vận tải, dẫn dầu cũng như khí áp. Đối với những nhà máy xí nghiệp hóa chất, dẫn dầu và ngành công nghiệp về năng lượng thì không thể thiếu các sản phẩm thép ống đúc. 

Thép ống đúc thường dùng trong ngành luyện kim, làm ống dẫn áp lực bởi độ bền cao, chống chịu tốt trong môi trường khắc nghiệt. Nó được dùng để dẫn dầu, dẫn khí áp. Nó được sử dụng trong các lò hơi, lò đốt có áp lực từ thấp tới cao. 

Nhờ có độ bền tốt, khả năng chống ăn mòn và chịu đựng tốt trong môi trường khắc nghiệt nên sản phẩm ống thép đúc ứng dụng trong cấp thoát nước, dùng trong các nhà máy điện. Ngoài ra, loại thép ống đúc này cũng được sử dụng trong  những lò hạt nhân.

Bởi có tính bền vững rất cao nên nó được dùng trong các ngành đóng tàu, ngoài ra nó có thể chịu được ăn mòn, hóa chất. Sản phẩm ống thép đúc dẫn các loại hóa chất

Đây là sản phẩm được dùng để dẫn rác thải trong công nghiệp, dẫn hóa chất hiệu quả với những đặc tính độ bền, chống chịu hóa chất, ăn mòn tốt phù hợp trong nhà máy.

Bên cạnh đó, thép ống đúc còn được dùng để làm những giếng chứa hoặc dùng làm thành chứa dầu hữu ích. 

Ngoài ra, nhờ khả năng chịu lực siêu tốt, nó còn được sử dụng để làm kết cấu chống đỡ, giàn giáo trong các công trình xây dựng lớn. 

                                                                     

Từ những ứng dụng đã nêu ở trên, có thể thấy, thép ống đúc là loại vật liệu có nhiều đặc tính, ưu điểm tốt, cực kì hữu ích với người tiêu dùng. Với khả năng chịu được áp lực lớn, độ chống bào mòn cao, dễ vận chuyển và lắp đặt, có thể nói thép ống đúc sẽ là một sự lựa chọn tuyệt vời cho công trình của bạn.